Zanim przejdziemy do uproszczonego postępowania legalizacyjnego, wyjaśnimy kiedy mamy do czynienia z samowolą budowlaną.
Przepisy ustawy Prawo Budowlane czy też inne akty normatywne odnoszące się do kwestii budowlanych nie wyjaśniają czym dokładnie jest samowola budowlana. Określenie to powszechnie występuje w doktrynie i orzecznictwie. Dzięki temu możliwe jest wyodrębnienie jego znaczenia.
Należy przez nią rozumieć budowę obiektu:
- Bez pozwolenia na budowę
- Bez zgłoszenia
- W przypadku wydania sprzeciwu do zgłoszenia
Zaliczane są również do niej garaże, szopy, wiaty, a nawet wypożyczalnia sprzętu narciarskiego. W lutym tego roku doszło do wypadku w Bukowinie Tatrzańskiej. Silny podmuch wiatru zerwał dach wypożyczalni narciarskiej, w wyniku czego śmierć poniosły 3 osoby, a 4 została ranna. Właściciel nielegalnie postawionej wypożyczalni nart usłyszał zarzut popełnienia samowoli budowlanej. Więcej informacji o tym zdarzeniu przeczytają Państwo pod linkiem: https://www.gazetaprawna.pl/artykuly/1453600,zakopane-wypadek-w-bukowinie-tatrzanskiej-zarzuty.html
Samowola często występuje w przypadku modyfikacji istniejącego już obiektu. Mamy tutaj na myśli bezprawne dobudowywanie części obiektów. Zjawisko jest bardzo powszechne z uwagi na to, że właściciel często przy rozbudowie obiektu zapomina o uzyskaniu pozwolenia albo zgłoszenia planowanej rozbudowy. W głównej mierze wiąże się to z dobudowywaniem tarasu, ganku, a nawet piętra.
PRZYKŁAD
W przypadku chęci wybudowania przydomowego tarasu naziemnego do 35 m² (zgodnie z nowymi przepisami) nie potrzebujemy pozwolenia, ani nawet zgłoszenia. Natomiast w sytuacji kiedy, będziemy chcieli wybudować taras naziemny o większym metrażu, wymagane jest zgłoszenie. Jeżeli nie zostanie ta czynność przez nas wykonana to również mamy do czynienia z samowolą.
Co jeszcze się kwalifikuje ?
- Rozpoczęcie robót budowlanych przed uzyskaniem ostatecznej decyzji,
- Wznowienie robót budowlanych ( pomimo ich wcześniejszego wstrzymania),
- Prowadzenie prac rozbiórkowych obiektów budowlanych bez ich wcześniejszego zgłoszenia bądź dokonywanie rozbiórki obiektu bez uzyskania pozwolenia,
- Wykonywanie prac budowlanych w sposób niezgodny z obowiązującymi przepisami – wystarczy,że budowa realizowana jest w odmienny sposób od zatwierdzonego projektu budowlanego, nie jest prowadzony dziennik budowy, czy też nie został mianowany kierownik budowy
Dodatkowe postępowanie legalizacyjne
Nowe przepisy wprowadzają odrębne postępowanie legalizacyjne. Zgodnie z art. 49f Prawa budowlanego ma ono zastosowanie do samowoli budowlanych, których budowa zakończyła się minimum 20 lat temu, przed wszczęciem postępowania legalizacyjnego.
Art. 49f. 1. W przypadku stwierdzenia budowy obiektu budowlanego lub jego części:
- bez wymaganej decyzji o pozwoleniu na budowę albo
- bez wymaganego zgłoszenia albo pomimo wniesienia sprzeciwu do tego zgłoszenia
jeżeli od zakończenia budowy upłynęło co najmniej 20 lat, organ nadzoru budowlanego wszczyna uproszczone postępowanie legalizacyjne.
Postępowanie wszczynane będzie z urzędu przez organ nadzoru budowlanego. Zarówno właściciel jak i zarządca obiektu budowlanego może żądać wszczęcia takiego postępowania.
Największa zaleta – brak opłaty legalizacyjnej
Poprzednio sporo właścicieli ponad 20 letnich samowoli budowlanych obawiało się zalegalizowania swoich obiektów z uwagi na ponoszenie ogromnych kosztów związanych z opłatą legalizacyjną. W trybie uproszczonym ustawodawca nie przewiduje żadnej opłaty legalizacyjnej.
Mniej wymaganych dokumentów – czego dokładnie potrzebujemy?
1) oświadczenia o dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane,
2) geodezyjną inwentaryzację powykonawczą legalizowanego obiektu,
3) ekspertyzę techniczną sporządzoną przez osobę posiadającą wymagane uprawnienia budowlane, która potwierdzi, że stan techniczny legalizowanego budynku:
a) nie stwarza zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi
b) pozwala na bezpieczne użytkowanie obiektu budowlanego zgodnie z dotychczasowym lub zamierzonym sposobem użytkowania.
Należy jeszcze wspomnieć o tym, że organ nadzoru budowlanego nakłada obowiązek dostarczenia dokumentów legalizacyjnych w terminie nie krótszym niż 60 dni od dnia wydania postanowienia o przedłożeniu tych dokumentów.
Kolejna korzyść
W uproszczonej procedurze nie będzie badana zgodność inwestycji z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego.
Decyzja legalizacyjna
W przypadku pozytywnej weryfikacji dokumentów organ nadzoru budowlanego wyda decyzję o legalizacji. Istotną kwestią jest tutaj fakt, iż będzie ona jednocześnie podstawą użytkowania obiektu (nie ma konieczności ubiegania się o osobne pozwolenie na użytkowanie).
W sytuacji kiedy nie istnieją podstawy do wydania decyzji legalizacyjnej, organ nakaże rozbiórkę samowoli budowlanej.
Ważne!
Nie będzie można zastosować uproszczonego postępowania legalizacyjnego, jeżeli:
- Przed dniem wejścia w życie nowelizacji ( przed 19.09.2020r.) została wydana decyzja o rozbiórce obiektu budowlanego,
- Jeżeli 20 lat upłynęło po dniu wydania postanowienia nakazującego wstrzymanie budowy